Parazitlerin sebeb olduğu deri hastalıkları
Bu grup hastalıkların başında uyuz, bitlenme ve çeşitlimantar hastalıkları gelmektedir. Ayrıcapire,tahtakurusu,kene gibi böceklerin ısırmalarından meydana gelen deri bozuklukları da bunlardan sayılabilir.
Mikroorganizmaların sebeb olduğu deri hastalıkları
Bu organizmalar genellikle deri iltihaplanmalarına yol açar. Mikroorganizmalar derideki herhangi bir bozukluğun üzerine kolayca yerleşebilirler. Yaralar, yanıklar,uyuz, böceklerin ısırdıkları yerler,egzemalar veuçuklar kolayca iltihaplanabilirler. Deri iltihaplarına ''dermatit'' de denir. Mikroorganizmaların yol açtığı hastalıklardan olancüzzam,deri veremi vefrengide ise yukarıdaki bahsedilen iltihaplanmaların dışında bir mekanizma söz konusudur. Bunlar bu yüzden spesifikiltihaplar veya spesifik enfeksiyonlar grubu olarak adlandırılmıştır.
Allerjik deri hastalıkları
En sık rastlanan deri hastalıklarıdır. Allerjik deri hastalıkları arasında serum hastalığı, Quincke ödemi, kurdeşen, egzema, kontakt dermatit sayılabilir. Allerjik deri hastalıklarının sebebini bulmak oldukça güçtür. Bu amaçla hasta ve çevresi çok iyi araştırılır. Çeşitli deri testleri yapılır. Gerekirse hasta bulunduğu çevreden bir müddet uzaklaştırılır. Allerjiye sebeb olanamil bulunmaya çalışılır. Bu amiller; çiçek tozları, çeşitli besin maddeleri, ev tozları, bazı ilaçlar, barsak parazitleri olabilir. Allerjik hastalıklarda irsiyetin, vücut yapısının ve asabi durumun yani psikolojik sebeplerin de rolü büyüktür.
Derinin bu hastalıklarının dışında; çeşitli dahili hastalıkların derideki tezahürleri de sözkonusudur. Meselaşeker hastalığında, deride çeşitli belirtiler görülür (kurdeşen, kan çıbanları,gangren vs.). Ayrıca derinin kötü huylu ve iyi huylu urları da sözkonusudur.Deri kanseri|Deri kanserleri bütün kanserler içinde en az kötü olanlarıdır. Tam tedavileri de mümkündür. Deri hastalıklarını inceleyen, teşhis ve tedavisi ile uğraşan bilim dalınadermatoloji ve bu işi meslek edinmiş hekime ise, ''dermotolog'' ismi verilir.
Deri hastalıklarının çeşidine göre, deride değişik türlerde hastalık elemanları görülür. Bunlar arasında; kaşıntı izleri, papül (küçük deri kabartısı), püstül (irinli kabarcık), çıban, ülser, tüberkül (sivri deri çıkıntısı), eritem (kızarıklık), hiperpigmentasyon (derinin renginin artması), hipopigmentasyon (derinin renginin azalması), deskaamasyon (derinin dökülmesi), kabuklanma ve urlanma sayılabilir. Bir deri hastalığında bu elemanlardan biri veya birkaçı birarada da bulunabilir. Deri hastalıklarının teşhisi kolaydır. Kesin teşhis için gerektiğinde hasta kısımdan parça alınıp, patolojik incelemeye tabi tutulur. Tedavileri her zaman kolay olmayıp, hastalığın cinsine göre değişiklik arz eder. Tedavi çok keresemptomatik (hastanın şikayetlerini geçiştirmeye yönelik)tir.
Deri vücudumuzu örten en büyük organdır.
Derinin görevi, vücut ısısını ayarlamak, gaz alışverişi yaparak solunuma ve terleyerek boşaltıma yardımcı olmaktadır. Deri, ayrıca vücudu dış etkilerden korumaktadır. "Deri aynı zamanda bağışıklık süreçleriyle de ilgilidir ve metabolik fonksiyonlara sahiptir."(itf.istanbul.edu.tr) Deri üç bölümden oluşmaktadır:
- Üst Deri (Epidermis)
- Alt Deri (Dermis)
- Deri Altı (Subkutis, alt derinin bir parçsıdır)
Üst Deri (Epidermis)
- Derinin alt bölümlerini koruyan tabakadır.
- Bu tabakada kan damarları ve sinirler bulunmaz.
- Üst derinin dış bölümü ölü hücrelerden meydana gelmiştir.
- Derinin rengini belirleyen hücreler bulunur.
- Deriyi zararli ışınlardan korur.
Alt Deri (Dermis)
- Üst deriye göre daha kalındır ve canlı hücrelerden oluşur.
- Kan damarlari, sinirler, ter bezleri, yağ bezleri, kıl kasları ve duyu almacları buunur.
- "Deriye esnekliğni verir ve ince elastik lifler bulunur ." (itf.istanbul.edu.tr)
Deri Altı (Subkutis)
"Aslında dermis ve subkutis arasında net bir sınır bulunmaz ve her iki bölümün kalınlıkları ve geçiş özellikleri cinsiyete, yaşa, beslenme durumu ve yaşam koşullarıyla, vücudun hangi bölgesinde olduğuna göre değişir."(itf.istanbul.edu.tr)
- Vücudu çapmalara ve vurmalara karşı korur ve vücudun ısı kaybını önler.
- Burada terbezleri yer alır ve boşaltıma yardımcı olur.
Hastalıklar
- Atopik Ekzama (Atopik Dermatit)
- Ergenlik Sivilcesi (Akne Vulgaris)
- Kellik (Alopesi)
- Kurdeşen (Urtiker)
- Liken (Liken Planus)
- Mantar Hastalığı ( Fungal Enfeksiyon)
- Pitriazis Rosea
- Uçuk (Herpes Simpleks)
- Vitiligo
- Behçet Hastalığı
- Cüzzam (Lepra)
1. Atopik Ekzama
- "Atopik" ne demektir ?
"Atopik" kelimesi deri ve solunum yollarının (burun ve akciğer gibi) aşırı duyarlı olmasına denir. "Bu terim genelde saman nezlesi ve astım gibi alerjik hastalığı olanlarda kullanılır." (Itf.istanbul.edu.tr)
- "Atopik Ekzama" kac yaşında başlar, belirtileri nelerdir?
Atopik Ekzama herhangi bir yaşta görülebilir. Bebeklerde görülme riski daha fazladır. Belirtileri, yüzde, kol ve bacakların dış yüzeyinde görülür. Büyüklerde ise genellikle kol ve bacakların iç yüzleriyle beraber vücudun her yerinde olabilir.
- Atopik Ekzama bulaşıcı mıdır?
Hayır, bulaşıcı değildir.
- Nasıl tedavi edilir? Nelere dikkat edilmelidir?
"Tedavisi için mutlaka bir dermatoloğa gitmek gerekir. Ancak tetikleyici faktörlerden uzak durmak gerekir."itf.istanbul.edu.tr Şunlara dikkat etmek gerekir:
1- Daima nemlendirilmelidir. Cilt kuru kalmamalı ve kısa süreli ılık banyo ve banyo sonrası nemlendirici sürülmelidir.
2- Cildi tahriş edebilecek maddelerden uzak durulmalıdir. Sabun, deterjan, parfüm, yün vb. cildi tahriş edebilir.
3- Aşırı şekilde terlenmemeli ve çok sıcak ortamlardan uzak durulması gerekmektedir.
4- Hasta olan bölgeleri kasımamalı ve tırnakları kısa tutmalıyız. Stres, insanı kaşımaya yönelttiği için stresten uzak durulmalıdır.
5- Giysi seçiminde sentetik ve yünlü kıyafet kullanılması yanlıştır.
6- Saptanmış bir alerji varsa bundan uzak durulmalıdır.
- Atopik Ekzama iyilesir mi?
Hafifleme ve kaybolma ihtimali olsa da tekrarlayabilir.
2. Ergenlik Sivilcesi (Akne Vulgaris)
- Sivilce nedir?
"Kıl-yağ bezi ünitesinin uzun süren ve tekrarlayan iltihabi bir hastalığıdır. "(itf.istanbul.edu.tr) Genellikle yüz, sırt, göğüs ve omuzlara yerleşmektedir. En sık ergenlik çağında görülmektedir. Sağlıklı ve dengeli beslenme esası dışında beslenildiğinde sivilce oranı artabilir.
- Hormon bozukluğuyla bir ilişkisi var mıdır?
Hormon düzeylerinin değişiklik gösterdiği ergenlik çağında sık görülmesine rağmen hekim tarafından öngörülmedikçe herhangi bir hormon bozukluğuna işaret etmez.
- Sivilceyi artıran etkenler nelerdir?
Stres, fazla terleme, kozmetik ve kimyasal maddeler sivilceyi etkiler.
- Sinirsel gerginlik sivilceye yol acar mi?
Sinirsel gerginlik, sivilce olusumuna direkt bir etkisi yoktur. Ruhsal gerilim sivilceye yol açmaz. Fakat sivlce, sivilcesi olan birinde ruhsal gerilime yol açabilir. "Bu durum özellikle gençlerde cok belirgindir. Bircok hasta sivilcenin baslangıç elemanı olan siyah noktalar ve kıl köklerini ilgilendiren iltihapsız kabarıklıkları tahrip etmekle sivilce gelişimini engelleyebilecekleri sanısındadırlar." (Mat, 56)
Yapılmaması gerekenler nelerdir?
Sivilcelerinizi ellemeyiniz, sıkmayınız, yolmayınız. Aksi takdirde yeni sivilce oluşmasına, iz bırakmasına ve mikrop kapmasına yol açabilirsiniz.
- Bulaşıcı mıdır?
Hayır, bulaşıcı değildir.
- Tedavide dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
"Doktor kontrolünde ve uzun süreli tedavi gerektirir. Hastanın doktoruna güvenmesi, ilaçlarını düzenli şekilde kullanması ve takiplerine devam etmesi gerekir. Beklenmeyen bir etki görüldüğünde ise mutlaka hekiminize başvurunuz."( itf.istanbul.edu.tr)
- Saç dökülmesi nedir?
24 saat icerisinde 100 adetten fazla kıl dökülmesidir. Genel olarak 3 tip saç dökülmesi vardır:
- Yaygin saç dökülmesi; doğum, stres, ameliyat ve yüksek ateşli hastalıklardan 1-2 ay sonra saç dökülmesinde geçici bir süre için (6 ay) artış meydana gelebilir. Bunun disinda endokrinolojik hastaliklar sonucu dokulme yasanabilir. Şeker hastalığı, bu tür hastalıklara iyi bir örnektir.
- Bölgesel iz birakmayan bazi kozmetik uygulamalar sonrasi (Fön gibi) ve yuzeysel mantar hastaliginda meydana gelebilir.
- Bölgesel iz birakan; bazı ailesel hastaliklar ve tümorel hastalıklar sonucu oluşabilir. Bunlar geriye dönüşümsüz harabiyet meydana getirir.
- En çok hangi yaşlarda meydana gelir?
Bayanlarda 20-30, erkeklerde 30-40 yaşlarında meydana gelir.
- Bulaşıcı mıdır?
Bulaşıcı değildir.
- Saç dökülmesini engelleyecek kesin bir tedavi yöntemi var midir?
Tedaviye erken baslanirsa engellenebilir.
- Ürtiker nedir?
Latince'den gelen"Urtica" kelimesi ısırgan otundan gelmektedir. Halk arasında “kurdeşen" olarak bilinen bu hastalıkta genelde tüm vücutta yaygın olarak görülen, ciltten hafif kabarık, sınırları genelde belirgin, farklı boyutlarda, kızarık, bazen ortası soluk olabilen döküntüler oluşur.
- Kurdesen hayati tehlike yaratır mı?
Sadece cilde lokalize olmuşsa hayati tehlike yaratmaz. Fakat ciltte döküntüye yol açan deri altı ödem soluk borusuna kadar ilerlemisse hayati tehlike yaratabilir.
- Ürtikerin nedenleri nelerdir?
- İlaçlar (Penisilin başta olmak üzere)
- Gıdalar(Yumurta, balık gibi pek çok gida)
- Ev tozları ve hayvan tüyleri
- Böcek ısırmaları
- Tedavileri nelerdir?
Öncelikle doktora başvurulmalıdır. Eğer hastalık tekrar ederse doktor değiştirmek yerine ayni doktora başvurulmalıdır. Ayrıca ilaç kullanımı ve balık, yumurta vb gıdalarının aşırı tüketimine dikkat edilmelidir. Özellikle yenğeç, karides, kalamar vb. Gereksiz ilaç kullanılmamalı ve balık , yumurta ve kabuklu yigeceklerin tüketimine dikkat edilmelidir.
- Liken Planus nedir?
Liken Planus, ağız içi, yemek borusu ve kadın ve erkek cinsel organlarında görülen yaygın bir hastalıktır.
- Bu hastaliği oluşturan başlıca etkenler nelerdir?
Stres, hastalığın oluşumda başlica rol oynar. Bununla beraber hepatit B, hepatit C ve karaciğer hastalığı da etkenlerden biridir.
- Hastalığa ait döküntülerin özellikleri nelerdir?
Bu döküntüler kaşımaya bağlı etkilerle ortaya çıkabilir. En çok döküntü el, ayak ve ön yüz bölgelerinde olur. Bu döküntüler miniktir fakat birleşerek geniş oluşumlar yaparlar.
6- Mantar Hastalığı
- Mantar Hastalığı nedir? Nerelerde görülür?
Mantar hastalığı, bulaşıcı, mikrobik, maya veya küf mantarlarının oluşturdukları hastalıklardır. " Günlük yaşamda insan vücudu dışında da cok iyi bilindigi gibi maya ve küfler için en ideal üreme ortamı sıcak ve nemli ortamlardır"(Mat, 5) Bu nedenle sıklıkla kasık, ayak parmakları arası, yüz ağız içi, tırnaklar saçlı deri ve bayanların cinsel organında gorulmektedir.
- Nasıl bulasır?
Şapka, havlu, kep, otellerdeki halılar, banyo hamam gibi ortak kullanılan malzemeler ve yerler yoluyla bulaşabilir. Yakın temas halinde olduğunda insandan insana ve hayvandan insana bulaşabilir.
- Tedavisi var mıdır?
Tedavisi vardır ve hastalık için doğru ilaçlar kullanıldığında düzelir. Fakat gerekli önlemler alınmazsa hastalık tekrarlayabilir. Ayrica el ve ayak tırnaklarında mantar olursa tırnak çekilmemeli, doktora başvurulmalıdır.
