Davranış Bozuklukları ve Akıl  Hastalıkları

Davranış bozukluklarını ve akıl hastalıklarını şu şekilde sınıflayabiliriz :

• Nevrotik Bozukluklar (Nevrozlar) :  Kişiliğin ve uyumun tümünü etkilemeyen, genellikle bunalım ve beden işlevleri üzerine yakınmalarla kendini belli eden ruhsal kaynaklı hastalıklardır. 
• Nevroz terimi çok sık görülen çeşitli ruh hastalıklarını kapsar. Nevroz, aslında, artık tıbben kullanılmayan modası geçmiş bir tanıdır. Bir zamanlar nevroz olarak sınıflandırılan bozukluklar bugün nevrotik bozukluk kategorisine girer.
• Nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak düşünülen hastalıklar travma sonrası stres bozukluğu, bedenselleştirme bozuklukları, kaygı bozukluğu, panik bozukluk, fobiler, disosiyasyon bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluk ve uyum bozukluğunu içerir.
• Nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak düşünülen hastalıklar, çok çeşitli duygusal ve fiziksel belirtiler içerir. Bu gruptaki bozuklukların çoğunda, kaygı ve korku sık görülen belirtilerdir. Nevroz ya da nevrotik bozukluğu olan kimselerde, psikotik bozukluklarda görülen hezeyanlar ya da halüsinasyon yoktur. Ancak, nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak düşünülen hastalıklar, kişinin işe ve okula gitme, ailesine bakma ve temel ihtiyaçları karşılama gibi günlük yaşamla ilgili aktiviteleri etkin şekilde yapma yeteneğini olumsuz etkileyebilir.
• Nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak düşünülen rahatsızlıklara bir teşhis konması için hastanın eksiksiz tıbbi geçmişinin ve belirtilerinin öğrenilmesi, fiziksel ve ruh sağlığı muayenesinin yapılması gerekir. Belirtilerin, hipertiroidizm ya da mitral kapak prolapsusu (bu iki hastalık da kaygıya yol açabilecek belirtilere sahiptir) gibi başka durumlarla ilgili olmadığından emin olmak için testler de yapılabilir. Bir psikiyatr tarafından yapılan bir değerlendirme, nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak düşünülen rahatsızlıkların teşhis ve tedavisine yardım etmesi açısından gereklidir.
• Nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak düşünülen rahatsızlıkların teşhisi, belirtilerin muğlak ve başka durumlarla ilişkili olabilmesi nedeniyle yanlış konulabilir ya da hastanın akıl hastası damgası yemekten korkması nedeniyle gecikebilir. 

 Nevrotik bozukluklar iki gruba ayrılır: 

•  
  • Kaygı Bozuklukları : Kaygı, nedeni bilinmeden yaşanan korkulardır. Genel olarak “gelecekte kötü bir şey olacak” mış gibi algılanır. Kaygının özellikleri şöyle sıralanabilir :

-          Hoş olmayan, insana üzüntü ve sıkıntı veren durum

-          Geleceğe yönelik endişeli beklenti

-          Bedensel gerginlik

-          Ruhsal tedirginlik ve panik

Kaygı Bozukluklarını üçe ayırabiliriz :

ü       Anksiyete Nevrozu :Kaygı düzeyinin yükselmesi sonucu bedensel gerginliğin ve ruhsal tedirginliğin artmasıyla yaşanan panik durumudur. Bu durum, hasta tarafından ölüm korkusu, sıkıntı, sıkışma olarak anlatılır.

ü       Fobik Nevroz : Gerçekte hiçbir tehlike olmadığı halde mantık dışı duyulan korkulardır. Örneğin, yükseklikten, kapalı yerlerde kalmaktan, asansörden, kalabalıktan, karşı cinsten korkmak fobik nevroz örnekleridir.

ü       Obsesif-Kompülsif Nevroz :

Obsesyon : Düşüncede ortaya çıkan takıntılardır. Örneğin, bir annenin sürekli çocuğunun başına kötü şeylerin geleceğini düşünmesi obsesyondur.

Kompülsiyon : Davranışlarda ortaya çıkan takıntılardır. Örneğin, yoldaki çizgilere, karelere basarak yürümek kompülsif bir davranıştır.

•  
  • Bedenleştirme Bozuklukları : Bedenleştirme bozukluklarını iki ayrı başlıkta inceleyebiliriz :

ü       Hipokondriyasis : Hastalık hastalığı. Sağlıkla ilgili aşırı kaygı ve kuruntu durumu söz konusudur. Birey duyduğu hastalık belirtilerinin kendisinde de olduğunu zanneder. Kişi, hastalık hastasıdır.

ü       Histerik nevroz : Acı veren duygu yüklü bir düşüncenin baskı sonucunda bedensel işlev kayıplarına neden olmasıdır. Kişinin hiç bir organik bozukluğu olmadığı halde, organlarında işlev kayıpları ortaya çıkabilir. Örneğin, kişinin acı çektiği bir düşüncesi nedeniyle sağır olması histerik nevroz örneğidir.

•  
  • Nevrotik ve Psikotik Bozuklukların Karşılaştırılması : Nevrotik bozukluklarla (davranış bozukluklarıyla) psikotik bozuklukların (akıl hastalıklarının) karşılaştırılması şöyle yapılabilir:

• Psikotik Bozukluklar = Akıl Hastalıkları (Psikozlar) : Kişiliğin bütünlüğünü ve uyum gücünü geniş ölçüde yıkan ruhsal bozukluklardır. Kişi gerçeklikle bağlantısını kaybeder. Psikotik bozukluklar gerçekliğin çarpıtılmış algıları ve yaşamsal pek çok işlevin yerine getirilememesi olarak kendilerini gösterirler. Psikozlar, nevrozlardan daha ağır bozukluklardır.

§         Şizofren : Şizofreninin anlamı ruhsal yaşamda bölünme, parçalanma, yarılmadır. Bu durum, hastanın gerçeklikle olan bağlantısını bozar. Şizofreni üç temel özelliğe sahiptir:

Düşünce bozuklukları,

Hayaller

Halüsinasyonlar

Çoğunlukla 20-25 yaşlarında görülür.

§         Paranoya : Bu tür düşünce bozukluğu gösterenlerde büyüklük, üstünlük, zenginlik, aşk, icat, keşif, düşmanlık, kıskançlık gibi konularda gerçekle ilişkisi olmayan düşünceler vardır. Hasta, halüsinasyon görmez ancak; büyüklük, kötülük görme, aşık olma gibi hayaller görür.