Ayşegül Yıldırım Kaptanoğlu Health Law Social Security Law Health Economics - Trakya Univ HAVUZ SAGLİK HİZMETLERİNDE KRİZ VE AFET YÖNETİMİ

3. Ekonomik olarak maliyet açısından bir afetin, riskin, krizin yönetilebilirliği hakkında sonut fikirler ve ve uygulanabilir öneriler üretiniz. Somut örnekler üzerinden derste tartıştığımız gibi anlatınız.

4. saatleri ayarlama enstitüsü okunacak

NOT, Kitap açıktır sınav esanasında not VE KİTAP alıp vermek yasaktır kopya sayılıR

Türkiye’de Afet Yönetimi ve gelişimi

Türkiye sık aralıklarla büyük afetler yaşayan bir ülke durumundadır. Genel olarak deprem, su baskını, büyük yangınlar ve yer kayması gibi felaketlerle mücadele etmek zorunda kalan ülkemiz her zaman için afet durumuna karşı hazırlıklı olmak zorundadır.

Ülke nüfusunun büyük bir kısmı deprem bölgesi üzerinde yaşamaktadır. Ülkemizde son yüzyıl içerisinde tahrip gücü yüksek olan depremler görülmüştür. Geçmişe bakıldığında afetle mücadele için ilk olarak 1868 yılında Hilal-i Ahmer Cemiyeti kurulmuştur.

Bu kuruluş Cumhuriyet zamanında Kızılay Derneği adı altında faaliyetlerini devam ettirmeye başlamıştır. Kızılay Derneği afet yöneten bir yapıdan ziyade daha çok afet durumunda acil ihtiyaç olarak ortaya çıkan temel gıda, geçici olarak barınma ve sağlık gibi konularda afetzedelere yardım elini uzatan yönüyle zihinlerde iz bırakmaktadır.

Türkiye’de 1958 yılında genel bir çerçeve oluşturan 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirler ile Yapılacak Yardımlara Dair Kanun çıkarılarak bugünkü afet yönetiminin temelleri atılmıştır. Oluşan doğal afet sonrası, afetzedelerin yaralarını sarmaya yönelik çıkarılan kanunların yerini almak üzere afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası çalışmaları tek çatı altında toplayan bu kanunun en dikkat çekici özelliği, genel bütçe dışında bir afet fonunu ortaya çıkartmasıydı.

Bu kanunun diğer bir özelliği ise, “muhtemel afet” kavramını getirerek ileriki zamanlarda oluşabilecek ve afete maruz kalabilecek yerleşim yerlerini de kapsamı içine alıyor oluşudur. Afetler Kanununun uygulanması, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na bağlı Afet İşleri Genel Müdürlüğü'nün esas görevleri arasında bulunmaktadır. Ülkemizde 1972'de 1571 sayılı kanunla bir deprem fonu oluşturulmuştur. 1981'de 2479 sayılı kanunda ve 1985'te ise 3177 sayılı kanunda bazı maddeler değiştirilmiştir. 1983 yılında ise doğal afetlere ilişkin birçok Düzenlemeler içeren 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu oluşturularak yürürlüğe girmiştir. 1995 yılında afetlerden etkilenen yörelere hizmetlerin götürülmesini sağlamak amacıyla 4123 sayılı Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun çıkartılmıştır. 1985 yılında 3194 sayılı İmar Kanunu, yürürlüğe girmiş ve yerel yönetimlerin yapılanmasında yaşanan denetim sorununu iyileştirmeyi hedeflemiştir. Türkiye’de halen yürürlükte olan ve uygulanan afet yönetim sistemi, 1959 yılında çıkarılan, 7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanundur.” Bu kanunun 4. maddesi gereğince Bakanlar Kurulu’nun 01.04.1988 gün ve 88/12777 sayılı kararı gerekçesiyle, gerek merkezde ve gerekse il ve ilçelerde nasıl örgütlenileceği ve afet müdahale sistemi içerisinde yer alan kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları ile planlama ve hazırlık esasları belirlenmiştir.

Bu kanuna göre; “Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu” Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Müsteşarı’nın başkanlığında Milli Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Orman Bakanlığı müsteşarları ile Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı veya Genel Müdürü’nün katılımından oluşmaktadır. Genelkurmay Başkanlığı’nın görev ve sorumluluğunu ilgilendiren bir durum söz konusu olur ise Genelkurmay Başkanlığı temsilcisi komisyona katılabilir.

AFETLERDE PSİKOLOJİ

Dogal afetler arkalarinda bir cok sorun birakirlar.Afetzedelerin cok ciddi duygusal ve bilissel problemler yasadiklari, yogun strese maruz kaldiklari da bilinen bir gercektir.

Ulkemizin yasadigi 17 Agustos ve 12 Kasim depremleri bir cok vatandasımizin hayatinda onarilmaz yaralar acmistir.

Psikolojik yardim ilk basta gereksiz gorunse de. Uzun vadede faydalari gorulecektir. 17 Agustos depremi sonrasinda Samsun'a gelerek kamu kamplarina yerlesen depremzedelerin yasadiklari duygusal problemler soyle ozetlenebilir.

%26.4 unde anksiyete
%27 sinde depresyon
%22.3 unde psikomatik reaksiyonlar(basagrisi, kusma, bulanti, vucut agrilari gibi)
%20.7 sinde de ofke ve dusmanlik

Depremzedeler uykuya dalmada gucluk, kontrol edilemeyen ofke patlamalari, kabuslar, asiri sinirlilik, kolayca aglama, yogun karamsarlik, olme dusunceleri gibi duygusal ve davranissal bozukluklar yasamaktadirlar. Bu problemlerin en onemlilerinden biriside Travma Sonrasi Stres Bozuklugudur (TSSB).

Dogal afetlerin psikolojik etkileri su ana basliklar altinda toplanabilir:

Gecici soklar olabilir veya hicbir sey hissetmeden donup kalabilirsiniz.
Gerginlik, saldirganlik, korku, ofke gibi duygularla birlikte yorgunluk, uyuma guclugu ve istahsizlik olabilir.
Insanlardan uzaklasma, ilgi azalmasi, asiri yargilayici ve suclayici tavirlar icine girebilirsiniz.

Bu sorunlarin daha ciddi rahatsizliklara yol acmamasi icin su noktalara deginilmelidir :

Ilk olarak barinma sorunu cozulerek, yasanabilecek saglikli bir ortam olusturulmalidir.
Kendiniz ve aileniz icin yapilmasi gerekli gunluk isler listesi yapilmalidir.
Cocuklara daha anlayisli olunuz. Onlara her kosulda dogruyu soyleyiniz, siklikla sarilarak sevginizi ifade ediniz.Her zamankinden daha fazla sevkat, ilgi ve anlayis gosteriniz, onlari dinleyiniz.
Aile icinde biribinizin korkularina saygi gostererek sahip cikiniz. Unutmayin en buyuk destegi ailenizden alirsiniz.
Gerektiginde yardim istemekten cekinmeyiniz.
Size yardimci olabilecek cevresel destek noktalarina (yakin arkadaslar, akrabalar, uzmanlar) basvurunuz.
Cocuklar resimleri ile kendilerini daha iyi ifade ederler. Onlara istedikleri resmi cizmelerini soyleyerek, cizdikleri resim hakkinda konusabilirsiniz
Cocuklarda uykusuzluk, hircinlik, yalniz yatmam, ice donukluk, seslerden korkma gibi yakinmalar olabilir. "Korktugunu, o gunleri hala unutamadigini biliyorum, bende seninle ayni seyleri hissediyorum..." diyerek duygu ve dusuncelerinizi cocugunuzla paylasiniz.

Travma Sonrası Stress Bozukluğu

Bu sorunlarin daha ciddi rahatsizliklara yol acmamasi icin su noktalara deginilmelidir :

Hastalardaki bunaltiyi yatistirmak ve uykuyu duzene sokmak icin antidepresan ve benzeri ilaclar kullanilir
Ilac tedavisine eslik eden ve hastanin durumana gore kisa ve uzun sureli psikoterapi gerekir.
Psikoterapi de, bireyi onu rahatsiz eden uyarici veya uyaricilarla karsi karsiya birakma (sistematik duyarsizlastirma) gibi davranisci teknikler kullanilir.

Bu tedavi yonteminde hasta korktugu durumla yuz yuze getirilir veya zihninde canlandirmasi saglanir. Bu sirada uygulanan gevseme teknikleri ile uyaricini etkisi azaltilmaya calisilir.Bu yontemin dezavantaji sondurulen davranisin bir sure sonra ortaya cikma ihtiimalidir

Davranisci tedavi de uygulanan diger bie teknik ise, hastanin travma ile ilgili butun hatirladiklarini detaylari ile anlatmasidir..ancak bu duygusal yogunluk icinde hastanini kan basincinda degisiklikler olusabilir.

Diger teknikler arasinda, davranissal becerilerin gelistirilmesi, aile ve grup terapileri ve sosyal destek verme sayilabilir.
Sosyal destek verme surecinde bireye,sorunlariyla nasil basa cikacagi konusunda bilgi verilir, sevildigi ve anlasildigi konusunda duygusal destek saglanir, fiziksel ihtiyaclari dogrultusunda dogrudan yardim yapilir.

Afet Sonrasi Depresyonu Ilen Basetmenin Yollari

Unutulmamalidir ki, depresyon, yasamimizin herhangi bir döneminde konaklayabilecegimiz bir otel odasi olabilir.Ozellikle afetler gibi rutin yasantimizi alt-üst eden ,ciddi maddi ve manevi kayiplara yol acan olaylardan sonra depresif duygulanim icine düsmemiz dogaldir.

Öncelikle unutmayalim ki, depresyonu besleyen düsünce bicimleri vardir.Bunlara olumsuz otomatik düsünceler deriz.Biz farkinda olmadan zihnimize üsüsürler, gecmis yasantilarimizla beraber kalicilik kazanmislardir..Mesela, "degersizim", "hayatta basarili olamadim" "kimse beni anlamiyor" "hersey de beni bulur" gibi..

Depresyon ile mucadele etmek demek, simdiye dek mevcut olan düsünce sisteminizi yeniden yapilandirmak, olumsuz ve size yarardan ok zarar veren düsüncelerinizi burusturup cöpe atmak demektir.Tabiiki kolay degildir., ancak denenmesi gereken bir sürectir.

Çünkü depresyonunuz olaylari yorumlama biciminizin de bir ürünüdür.

"Depresyondayim ve kendime yardimci olmak istiyorum.Neler yapabilirim?" diyorsaniz...

DEPRESYON HAKKINDA BULABILDIGINIZ HER KAYNAGI OKUYUN..ONU TANIRSANIZ , NASIL MUCADELE EDECEGINIZI DE BILIRSINIZ.
GÜNLUK FAALIYETLERINIZI PROGLAMLAYARAK, FAALIYET SAYINIZI HER GECEN GUN ARTIRMAYA GAYRET EDIN.
BU DONEMDE SIZI ETKILEYECEK, BOSVERMENIZE NEDEN OLABILECEK HER TURLU DUSUNCE VE KISIYE DIRENMELISINIZ.
DÜSÜNCE TARZINIZDAKI OLUMSUZLUKLARI TESPIT EDIN.

Depresyonu Besleyen Düşünce Tarzı

"meli-mali" tarzi	yapmaliyim – etmeliyim
abartili tarz	"basaramazsam mahvolurum"
ak-kara tarzi	"ya hep ya hic"
sorunlari kisisellestiren tarz	"nereye elimi atsam kuruyor"

OLUMSUZ DÜSÜNCELERINIZI BELIRLEYIN.MESELA BIR GUN ICERISINDE SIZI KARAMSARLIGA ITEN TÜM DÜSÜNCELRINIZI KAYDEDEREK ISE BASLAYABILIRSINIZ.BU DUSUNCELER HER SEYE OLUMSUZ BAKMANIZA NEDEN OLACAGINDAN DEPRESYONUNUZU BESLEYEREK SIZI GUCSUZ BIRAKIRLAR.
MUTLAKA KI BU DÜSÜNCELER BIRDEN OLUSMAMISTIR..NEDENLERI VE GECMIS YASANTILARINIZDA DESTEKLEYICI KANITLARI VARDIR. ANCAK ONEMLI OLAN GELECEKTIR VE SIZIN GELECEK ICIN ALACAGINIZ TAVIRDIR.BUNA ODAKLANIN.
HER BIR OLUMSUZ DÜSÜNCENIZI TEK TEK IRDELEYIN.MESELA, DÜSÜNCENIZIN DOGRULUGUNU VEYA YANLISLIGINI DESTEKLEYEN KANITLAR VAR MIDIR?
BU DÜSÜNCELERI SIZI NASIL ETKILEMEKTEDIR? DAHA OLUMLU DÜSÜNECELI OLSANIZ NASIL DÜSÜNÜRSÜNÜZ?

OLUMSUZ DÜSÜNCE	OLUMLU DÜSÜNCE
Neden boyleyim? Bunlar hep benim basima mi gelecek,iyilesemeyecegim.	Boyle düsünmenin anlami yok, sadece üzülmeme neden. Kendimi iyi hissettirecek seyler yapmaliyim.


Home \| About \| Workspaces \| Lecture Notes \| Course Videos \| Articles \| News \| Online Books \| International Meetings \| Contact \| Tags	© All Rights Reserved